Zuid-Holland Bereikbaar pakt verkeershinder bij grote werkzaamheden niet projectmatig aan, maar gebiedsgericht. Welke voordelen biedt dat? En hoe gaan ze daarbij te werk?
Een groot renovatieproject aan de weg brengt altijd hinder met zich mee, daar ontkom je niet aan. Van oudsher was het de taak van de projectorganisatie, meestal de aannemer, om die hinder te minimaliseren met mobiliteitsmanagement, verkeersmanagement en communicatie.
Deze aanpak heeft lang goed gewerkt. Maar de hoeveelheid projecten neemt nu zo toe, dat het gaat schuren. In Zuid-Holland bijvoorbeeld spelen dit jaar de projecten Spijkenisserbrug, Hartelbrug, Heinenoordtunnel, viaduct boven de Hoofdweg A16, Groot Onderhoud aan de A15 en de Sijtwendetunnel. Voor 2025, 2026 en 2027 is de lijst nog een stuk langer. Het wordt dan steeds minder logisch om voor ieder project afzonderlijk fietsregelingen in te stellen, een nieuwe app te ontwikkelen of weer een nieuwe school aan mobiliteitsadviseurs naar bedrijven te sturen.
Dat kan stukken efficiënter door projectoverstijgend te werken.
Voordelen
Een projectoverstijgende aanpak in de vorm van een gebiedsprogramma kent namelijk belangrijke voordelen. Het zorgt ervoor dat de aanpak logisch blijft voor reizigers, werkgevers en logistieke partijen. Het versterkt de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking. Het stimuleert het lerend vermogen van en tussen de projectteams in een gebied. Het is vanuit bedrijfsvoering veel efficiënter en effectiever door de schaalgrootte, de bundeling van contracten enzovoort. En omdat een projectoverstijgende aanpak vanzelf ook een meerjarige aanpak is, zullen mobiliteitseffecten meer blijvend zijn.
Vijf gebieden
Hoe is deze hinderaanpak in Zuid-Holland vormgegeven? De regio is opgedeeld in vijf gebieden, te weten Haaglanden, Rotterdam en omgeving, Zuid-Hollandse eilanden en de Haven, Drechtsteden en Alblasserwaard, en Midden-Holland en Rijnland. In ieder gebied werken gebiedspartners samen aan de hinderaanpak. Dit zijn de betrokken Zuid-Holland Bereikbaar-partners, zoals Rijkswaterstaat, de provincie en ProRail, maar juist ook de gemeenten in het gebied. Daar waar relevant sluiten de veiligheidsregio’s, vervoerders en het bedrijfsleven aan. Hoe intens de samenwerking is, hangt af van de opgave in een gebied, maar er wordt in ieder geval per gebied een gebiedsprogramma uitgewerkt.
Gebiedsprogramma
Dit programma vormt de basis voor samenwerking op het vlak van mobiliteit en bereikbaarheid. In het gebiedsprogramma zijn structurele maatregelen opgenomen die niet alleen bijdragen aan het verminderen van de hinderopgave en de bereikbaarheid, maar ook aan de beleidsdoelstellingen van de partijen in het gebied. Als vervolgens een project wegwerkzaamheden opstart, haakt die wat hinderaanpak betreft aan op wat al in het gebiedsprogramma aan maatregelen is ontwikkeld en opgestart. Natuurlijk blijft er altijd ruimte voor maatwerk bij een project en dat is ook nodig. Maar in principe draagt een nieuw project bij en intensiveert het op de maatregelen van het gebiedsprogramma.
Een voorbeeld: in een gebied willen de partners het fietsen stimuleren. In het gebiedsprogramma wordt dan een fietsstimuleringsregeling opgenomen die uitgerold wordt in het gebied, gefinancierd door de gebiedspartijen. Als vervolgens een infrastructureel project gaat lopen, wordt de fietsmaatregel ‘opgeplust’ al naargelang de hinder van het project en de mate waarin fietsen bijdraagt aan de oplossing. Is het project eenmaal afgerond, dan valt niet de hele maatregel met alle deelnemers weg, maar blijft de basis bestaan vanuit het gebiedsprogramma. Een volgend project kan daar weer op verder bouwen.
Andere maatregelen die vanuit een gebiedsopgave interessant zijn, zijn kleinschalige investeringen in de fietsinfrastructuur, mobiliteitshubs, tijdelijke busverbindingen en de gezamenlijke inkoop van pontjes of veerverbindingen. Op projectniveau vallen deze vaak van het bord, maar vanuit een samenhangende gebiedsaanpak kunnen ze óp het bord blijven.
____
De auteur
Monique Monster is portefeuillehouder Rotterdam en omgeving bij Zuid-Holland Bereikbaar.
