Team Structurele Gedragsverandering van SmartwayZ.NL en Brainport Bereikbaar hebben de afgelopen maanden vier verschillende gedragsinterventies in Gemert-Bakel en Veldhoven getest. Het doel: automobilisten meer thuis laten werken. De eerste resultaten zijn goed, dus het is tijd voor een vervolg.
Er zijn verschillende redenen waarom iemand nog niet of nog te weinig thuiswerkt. Veel mensen missen het sociale contact: thuis alleen je boterhammen eten is natuurlijk minder gezellig. En soms willen mensen wel thuiswerken, maar wordt er weer een overleg op kantoor in de agenda’s geschoten.
Vier gedragsinterventies getest in de praktijk
Is hier wat aan te doen? Brainport Bereikbaar vroeg gedragsbureau Duwtje om vier verschillende gedragsinterventies te ontwikkelen om automobilisten meer thuis te laten werken. Deze interventies hebben we begin 2023 in Gemert-Bakel en Veldhoven beproefd. Het doel was drempels weg te nemen en de voordelen van thuiswerken te benadrukken.
Gezamenlijke thuiswerkdagen
De eerste gedragsinterventie waren gezamenlijke thuiswerkdagen. Die hadden als doel het gevoel van sociaal gemis op te vangen: in plaats van alleen kun je met deze aanpak samen met je dorpsgenoten pauze houden. Bewoners van Gemert, Handel, De Mortel en Elsendorp kregen een kaart in de bus die hen attendeerde op de pilot: op de thuiswerkdagen konden ze bij het koffiekarretje in hun wijk of in een lokaal café een gratis kop koffie drinken en buren ontmoeten die ook thuis aan het werk waren.
Op de thuiswerkdagen konden ze bij het koffiekarretje in hun wijk of in een lokaal café een gratis kop koffie drinken.
Deurhanger
Langere reistijden worden vaak ervaren als verloren tijd. Om in te spelen op verliesaversie – mensen hebben een hekel aan dingen verliezen – hebben we bij zo’n 3.000 huishoudens in Bakel, Milheeze en de Rips een opvallende kaart bezorgd met de vraag: ‘Wat had jij kunnen doen terwijl je in de auto zat onderweg naar je werk of weer naar huis?’. De kaart kon gevouwen worden tot een niet storen-deurhanger om de thuiswerker te helpen z’n dag optimaal te benutten.
Thuiswerkbord
Werknemers willen graag ‘gezien’ worden. Daarom is voor het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven een Thuiswerkbord ontwikkeld. Die laat zien wie die dag thuiswerkt en hoe iemand deze collega’s kan bereiken. Zo werd het gevoel van zichtbaarheid en verbondenheid van de thuiswerkers vergroot.
Focusdag
Voorgenomen thuiswerkdagen kunnen makkelijk verstoord worden door collega’s die vergaderingen en andere afspraken in de gedeelde agenda’s plaatsen. Om dat probleem te tackelen werd in hetzelfde Máxima Medisch Centrum de Focusdag geïntroduceerd. Het betreft een opvallend gekleurd wekelijks agenda-item in de agenda’s van de medewerkers. De boodschap: op deze dag werk ik thuis, dus geen afspraken inplannen ajb. Dat mensen zo gestimuleerd worden een thuiswerkdag te reserveren en in de gedeelde agenda te zetten, helpt ze ook om hun voornemen te realiseren – een interventie die ‘implementatie-intentie’-techniek heet.
Resultaten
Van de vier interventies bleken de gezamenlijke thuiswerkdagen verreweg het succesvolst: ze zorgden voor een daling van 14 procent (!) aan autobewegingen. Ook de deurhanger had een positief effect, al is er hier meer onderzoek nodig om vast te stellen hoe groot het effect precies is. Bij het Thuiswerkbord en de focusdag is geen effect vastgesteld.
Het project van SmartwayZ.NL en Brainport Bereikbaar laat zien hoe effectief sociaalpsychologische interventies kunnen zijn.
Op naar opschaling
Het project van SmartwayZ.NL en Brainport Bereikbaar laat zien hoe effectief sociaalpsychologische interventies kunnen zijn. De komende periode willen we de thuiswerkdagen en de deurhanger daarom op andere plekken in de Brainportregio inzetten. Zo kunnen we onderzoeken of deze interventies opschaalbaar zijn. Door nu grondig onderzoek te doen en dit schaalbaar te maken, kunnen we straks kant-en-klare oplossingen bieden die op veel meer plekken in Nederland ingezet kunnen worden.
_____
De auteur
Drs. Rick Baggermans is projectleider Team Structurele gedragsverandering van SmartwayZ.NL. Mail voor meer informatie naar gedrag@smartwayz.nl.
