______
Dit artikel hoort bij het thema-artikel ‘Praktijkproef Amsterdam’.
______
Het netwerkbrede verkeersmanagement van de Praktijkproef Amsterdam richt zich uiteraard niet alleen op de rijksweg A10 maar ook op de gemeentelijke wegen. Als testomgeving voor de gecoördineerde aanpak is de S102 uitgekozen. Vier kruispunten nabij de A10 zijn er uitgerust met een speciaal voor Praktijkproef ontwikkelde maatregelmodule voor netwerkregelaars. Welke mogelijkheden biedt dat?
Er zijn al enige jaren systemen op de markt om verkeersregelinstallaties (VRI’s ) gecoördineerd aan te sturen. Een netwerkregelaar berekent dan de optimale groentijden voor een route en geeft die tijden door aan de respectieve VRI’s. De gangbare netwerkregelaars werken daarbij zelfstandig en baseren zich uitsluitend op de informatie uit de eigen sensoren (lussen in de weg). Maar wat nu als je de netwerkregelaar wilt laten samenwerken met andere systemen, zoals een toeritdoseerinstallatie? Wat als je tijdelijk een specifiek regeldoel aan de regelaar wilt meegeven? Dat was nog niet mogelijk – maar het was wel precies wat de Praktijkproef Amsterdam nodig had. Vialis heeft daarom een maatregelmodule ontwikkeld waarmee regeldoelen geautomatiseerd vanuit de Praktijkproef-systemen, dan wel handmatig door een gebruiker (via een interface) aan een netwerkregelaar kunnen worden opgegeven. De module is gekoppeld aan de bestaande netwerkregelaar TopTrac.
Mogelijkheden
De maatregelmodule geeft regeldoelen op door een parameter van de netwerkregelaar aan te passen: intensiteit, cyclustijd, snelheid, capaciteit of groentijd. In de Praktijkproef wordt op dit moment alleen de parameter ‘intensiteit per rijrichting’ gebruikt, maar in principe kan de module ook aan de andere knoppen draaien als dat nodig is.
> Intensiteit per richting
In de Praktijkproef kan de Supervisor Aansluiting (zie het overzicht op pagina 10 en 11) een specifieke intensiteit opleggen. De Supervisor zou de netwerkregelaar bijvoorbeeld kunnen verzoeken om het verkeer vanuit het netwerk naar een TDI te minimaliseren, om aldus een wachtrij bij die TDI te voorkomen. De netwerkregelaar optimaliseert het netwerk vervolgens uitgaande van de opgelegde doseerintensiteit.
> Groentijd per rijrichting
Er kan een specifieke groentijd worden opgegeven. De netwerkregelaar zorgt er dan voor dat deze groentijd minimaal wordt gegarandeerd in het fasediagram en dat de gevolgen hiervan ook op de vervolgkruispunten worden meegenomen in de optimalisatie. Tijdens het inregelen en het testen van de netwerkregelaar is deze maatregel een aantal dagen met succes ingezet om tijdelijke wachtrijen weg te werken.
> Cyclustijd op netwerkniveau
Deze parameter begrenst de maximaal toelaatbare cyclustijd.
> Snelheid per richting
Standaard wordt het verkeersnetwerk op de S102 geoptimaliseerd met een snelheid van 50 km/h tussen de kruispunten. Maar als door wegwerkzaamheden, gladheid of incidenten de standaardsnelheid niet meer wordt gehaald, is het mogelijk om per richting een gewijzigde snelheid op te geven. Het netwerk wordt daarna geoptimaliseerd met de aangepaste snelheid.
> Capaciteit per richting
Ook de afrijcapaciteit van een richting kan worden beïnvloed. Stel dat een rijstrook in onderhoud is, dan kan de linkcapaciteit worden gewijzigd zodat het netwerk met de juiste capaciteit wordt geoptimaliseerd. In de Praktijkproef is hiervoor een koppeling voorzien met DVIS, een inwinsysteem met actuele verkeersdata dat de afrijcapaciteit dynamisch bepaalt.
Generieke aanpak
De maatregelmodule wordt momenteel met succes toegepast in de Praktijkproef: zodra de Supervisor Aansluiting daarom vraagt, worden de regeldoelen van de netwerkregelaar aangepast. De module is echter zo opgezet is, dat ze ook gemakkelijk ingezet kan worden in andere projecten, in andere regio’s en steden. Op het moment van schrijven wordt de maatregelmodule bijvoorbeeld toegepast in Almere en Zwolle, en binnenkort volgen Arnhem en Amersfoort. Dat onderstreept nog eens het belang van projecten als Praktijkproef Amsterdam: het gaat niet alleen om de bereikbaarheid van Amsterdam – maar om de doorontwikkeling van het vakgebied als geheel.
____
De auteur
Willem Mak is senior traffic engineer bij Vialis.
