De term Mobility as a Service begint zo langzaamaan gemeengoed te worden. Maar is het ook denkbaar dat we toegroeien naar zoiets als Traffic Management as a Service? Jazeker, zo bewees een proef in mei 2016 in het kader van Praktijkproef Amsterdam-Zuidoost. Een consortium van private partijen begeleidde het drukke evenementenverkeer in Zuidoost met slimme in-car informatie, maar het nam bij wijze van proef ook voorzichtig ‘de knoppen’ over van de wegbeheerders. Vooral dat laatste mag uniek heten.
De Praktijkproef Amsterdam is een grootschalige test met de nieuwste innovaties op het gebied van verkeersmanagement en reisinformatie, in de auto en op de weg. Het deelproject Zuidoost richt zich specifiek op evenementenverkeer: welke slimme oplossingen zijn er te bedenken om het verkeer van en naar de evenementenhotspot ArenAPoort in Amsterdam-Zuidoost in betere banen te leiden? Na een aantal pre-competitieve dialoogsessies diende een consortium van Be-Mobile, Brand MKRS, Flitsmeister, Goudappel Coffeng/DAT.Mobility, KPN en Technolution eind 2015 een interessant voorstel in. Dat beloofde niet alleen voorzieningen voor in-car informatie, maar ook het verlenen van verkeersmanagement als private dienst. Het projectteam van de Praktijkproef keurde het voorstel goed en Rijkswaterstaat, provincie Noord-Holland, gemeente Amsterdam, Stadsregio Amsterdam en Amsterdam Arena zegden hun medewerking toe. In het kader van de proef nam het consortium de kosten zelfs voor eigen rekening.
Het drukke weekend van 13, 14 en 15 mei 2016 werd gekozen als ‘proefweekend’. De deels gelijktijdige evenementen in de Arena, Ziggo Dome en de Heineken Music Hall (De Toppers, Josh Groban, Rod Stewart en dance-event Urban Elite), in combinatie met avondspits én extra Pinksterweekend-vakantieverkeer, zouden een uitgelezen mogelijkheid bieden om de aanpak van het consortium te testen.
Uitvoering
Voor de uitvoering van de proef stationeerde het consortium een eigen (Mobimaestro) netwerkmanagementsysteem in het Operationeel Mobiliteitscentrum Zuidoost, het verkeerscentrum voor het ArenAPoort-gebied. Het systeem werd via de standaard DVM Exchange gekoppeld aan de netwerksystemen van Rijkswaterstaat, provincie Noord-Holland en gemeente Amsterdam. Dankzij deze koppeling was alle relevante informatie beschikbaar in het Mobiliteitscentrum: lus- en VRI-data, maar ook informatie over bijvoorbeeld verkeerslichtenregelingen, DRIP-teksten en beeldstanden. Aan deze input heeft het consortium floating car data van Be-Mobile toegevoegd. Ook is gebruik gemaakt van live beelden van verkeerscamera’s.
Met dit scherpe verkeersbeeld als basis kon er gericht gemanaged worden. Het consortium heeft onder toeziend oog van een verkeersmanager van de gemeente Amsterdam en in nauw overleg met politie, de evenementenorganisaties en de parkeerbeheerders verkeersmanagementdiensten ingezet. Doel van de ingrepen was om het verkeer zo goed mogelijk te verspreiden over de verschillende aanrijroutes (dan wel ‘wegrijroutes’). De dienstverlening bestond uit aanpassingen van verkeerslichtenregelingen en teksten op DRIP’s.
De dienstverlening via de wegkant werd versterkt met gepersonaliseerde informatie en adviezen aan reizigers. Hiervoor is handig gebruik gemaakt van bestaande media. Via de verkeersinformatiedienst Flitsmeister (meer dan een miljoen unieke gebruikers in Nederland) kregen reizigers op ‘virtuele DRIP’s’ specifieke route- en parkeerinformatie voorgeschoteld. Ook Livecrowd is ingezet. Deze dienst maakt weer gebruik van Facebook Messenger (penetratie 76%), WhatsApp (68%) en Twitter (28%) om bezoekers live te informeren over tal van vragen, waaronder vragen over de bereikbaarheid van het ArenAPoort-gebied.
Doordat het consortium zowel de informatie richting Flitsmeister en Livecrowd bepaalde als de boodschappen die op de DRIP’s verschenen, was álle communicatie consistent.
Resultaten
Gedurende de drie proefdagen zijn de evenementenbezoekers en het overige verkeer uitstekend geïnformeerd. Naast de wegkantinformatie via DRIP’s zijn er in het weekend duizenden gepersonaliseerde adviezen verstuurd via de virtuele DRIP’s van Flitsmeister. Daarmee zijn ruim 27.000 unieke bezoekers bereikt. De dienst Livecrowd is ontvangen op ruim 64.000 unieke smartphones.
In een evaluatie is gekeken in hoeverre de inspanningen van het consortium – verkeersmanagement gebaseerd op meer databronnen en consistente informatie via meer kanalen – de verkeersstroom hebben beïnvloed. Omdat de combinatie van (deels) gelijktijdige evenementen plus Pinksterweekend uniek was, was het lastig om harde uitspraken over effecten op de weg te doen. Er was immers geen goede vergelijking (nulmeting) mogelijk. Maar op basis van het algemene verkeersbeeld in het gebied concludeerde de evaluator wel dat het consortium erin is geslaagd om de bezoekersstromen te managen. De afwikkeling van het drukke verkeer verliep soepel en op basis van floating car data kon worden geconstateerd dat het verkeer zich evenredig verdeelde over het netwerk.
In alle opzichten kan ook gesproken worden van een unieke proef. Het was voor het eerst in Nederland dat privaat verkeersmanagement als een dienst werd aangeboden – en dat met een korte voorbereidingstijd, in een complex gebied en in een extra druk weekend.
Vervolg
Dat de proef met Traffic Management as a Service en bijbehorende in-car diensten volgens het consortium en de evaluator geslaagd is, is hoopgevend. Het consortium onderzoekt daarom de mogelijkheden om het concept vaker toe te passen in het gebied en om het uit te rollen naar ándere regio’s en evenementen. Door de in-car component (Flitsmeister, Livecrowd) is de aanpak immers zeer interessant voor evenementen waar weinig aan verkeersmanagement is geregeld en/of voor evenementen die nog geen geïntegreerde oplossing (wegkant én in-car) toepassen. De vraag is hierbij niet of zo’n geïntegreerde oplossing technisch mogelijk is – dat is in Amsterdam aangetoond – maar of stakeholders als evenementenorganisaties, beheerders van accommodaties en wegbeheerders de toegevoegde waarde van de dienst inzien en bereid zijn deze (financieel) te ondersteunen. Lukt het om hiervoor een geschikte modus te vinden, dan is de business case Traffic Management as a Service in Nederland een feit.
____
De auteur
Paul van Beek, adviseur Goudappel Coffeng, namens het consortium Be-Mobile, Brand MKRS, Flitsmeister, Goudappel Coffeng/DAT.Mobility, KPN en Technolution.
Tevredenheid over bereikbaarheid concerten groeit door gebruik van reisinformatie
In opdracht van de Praktijkproef Amsterdam hebben Twynstra Gudde en MuConsult de aanpak van het consortium geëvalueerd. Daarbij is ook gekeken naar de tevredenheid van de bezoeker over de bereikbaarheid van de concerten van De Toppers in de ArenA.
Tekst: Peter van Bekkum, MuConsult
Bezoekers zijn via sociale media uitgenodigd voor het onderzoek, een manier die goed aansluit bij de manier waarop de reisinformatie is aangeboden. Bijna 1.900 van de 200.000 bezoekers van de concerten hebben de vragenlijst ingevuld – ruim voldoende om betrouwbare uitspraken te doen. Als bronnen van hun reisinformatie noemden de bezoekers vooral de website van de Amsterdam ArenA, borden boven of langs de weg en daarna de sociale media, OV-reisinformatie, navigatie en Flitsmeister. Door de aanpak van het consortium gebruiken verschillende bronnen uit het lijstje overigens dezelfde onderliggende informatie. De bronnen verwijzen ook naar elkaar.
Driekwart van de bezoekers reist per auto naar de ArenA (n = 1.339). Aan deze autoreizigers is gevraagd om met duimpjes aan te geven hoe tevreden ze zijn over de bereikbaarheid van de Toppersconcerten. In het onderzoek is vervolgens een relatie gelegd tussen het aantal duimpjes en het gebruik van reisinformatie – zie onderstaande figuur.
Bezoekers die geen reisadvies ontvangen, geven de bereikbaarheid een 7,2. Wie wel een reisadvies ontvangt maar het advies niet bekijkt, waardeert de bereikbaarheid toch hoger: met een 7,6. Bezoekers die het reisadvies wel bekijken, maar het niet opvolgen, geven een lager cijfer: rapportcijfer 7,2. Wie het reisadvies bekijkt én opvolgt, is het meest tevreden over de bereikbaarheid en geeft een 8,0. Dit is ongeacht of de bezoeker vervolgens, op basis van het advies, zijn route aanpast of niet.
