De logistieke sector heeft baat bij goed functionerend verkeersmanagement – dat spreekt voor zich. Maar omgekeerd kan verkeersmanagement zijn voordeel doen met logistiek. Vooral dankzij ITS hebben beide vakgebieden elkaar veel te bieden.
Als het gaat om bereikbaarheid en leefbaarheid neemt de logistieke sector bepaald geen afwachtende houding aan. Integendeel, er wordt actief geëxperimenteerd, geïnvesteerd en samengewerkt om mobiliteit schoner en efficiënter te maken. Eén voorbeeld is Duurzame Stedelijke Distributie, onderdeel van het Connekt-programma Duurzame logistiek. In steden als Amsterdam, Den Haag, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam en Utrecht spreken verladers, vervoerders en winkeliers af om hun ladingen te bundelen, zodat er alleen nog volgeladen vrachtwagens de stad inrijden, die dan ook nog eens ‘groen’ zijn. De wegbeheerders stimuleren dat door aan deelnemende bedrijven privileges te verlenen: goede laad- en losplekken, groenlicht-prioritering of aangepaste venstertijden.
Koppeling systemen
De logistieke sector stelt zich met projecten als deze nadrukkelijk op als partner van de wegbeheerders. De bijdrage van dit soort initiatieven aan de beleidsdoelen bereikbaarheid en leefbaarheid mag dan nog niet substantieel zijn, maar ze leggen wel de basis voor een veel substantiëlere samenwerking tussen logistiek en overheid. In welk opzicht? Door een slimme uitruil van gegevens kunnen beide partijen tot een echte win-winsituatie komen. Vervoerders beschikken dankzij hun planningssystemen en hun hoogwaardige in-car informatiesystemen over een schat aan gegevens waar wegbeheerders hun voordeel mee kunnen doen: waar rijden de chauffeurs, waar moeten ze hoe laat zijn, wat is de geplande route, wat is hun lading, hoe hoog, breed en zwaar is het voertuig etc. Omgekeerd werken wegbeheerders met verkeersmanagementsystemen en ITS die voor de vervoerders weer heel interessant zijn. Denk aan informatie over evenementen en wegwerkzaamheden, over brugopeningen, de doorstroming van het verkeer op de belangrijke routes naar afnemers, of zelfs informatie over geplande verkeersmanagementingrepen (regelscenario’s: wanneer zal de doorstroming ‘geknepen’ worden met een TDI of een snelheidsdeken bijvoorbeeld).
Door logistieke systemen en ITS te koppelen kunnen ritten beter over de dag worden verspreid, worden voertuigen efficiënter ingezet en kunnen verkeersmanagers gerichter ingrijpen, waarbij zij bovendien ‘goed logistiek gedrag’ kunnen stimuleren door het verlenen van privileges, zoals in het voorbeeld van Duurzame Stedelijke Distributie. Meer en meer zal het sturen en geleiden van bevoorradingsverkeer dan het karakter krijgen van verkeersmanagement, waarbij wegbeheerders en vervoerders naar een gezamenlijk ‘optimum’ streven met oog voor zowel publieke als private belangen.
Verdere stappen
In de afgelopen periode is er met deze informatie-uitwisseling al voorzichtig ervaring opgedaan, onder meer in het pilotproject Trucknavigatie in Drenthe en in RITS van De Verkeersonderneming in Rotterdam. Dat zijn slechts eerste stappen, want van een integrale benadering en een brede aansluiting van informatiestromen tussen de logistieke sector en het verkeersmanagement is nog geen sprake. Wat moet er daarvoor nog gebeuren? De overheid kan zijn deel doen door beleid en regelgeving voor ‘logistiek verkeersmanagement’ (regelgeving voor stedelijke distributie, venstertijden etc.) te promoten en versnellen. Tegelijkertijd zal er een uniform platform voor de uitwisseling van gegevens moeten worden gebouwd – een taak voor overheid en de logistieke sector samen. In regionale pilots kan met de steun van het Rijk ervaring worden opgedaan, aarbij de successen landelijk kunnen worden uitgerold.
Verkeersmanagement en logistiek hebben elkaar veel te bieden. Nederland neemt binnen Europa een koppositie in op het gebied van zowel ITS als logistiek. De tijd is rijp om er nu écht werk van te maken.
___
De auteur
Maarten Koningsveld is projectmanager bij Connekt / ITS Netherlands.