9 september 2021 – Het Planbureau voor de Leefomgeving, PBL, publiceert vandaag het rapport ‘Thuiswerken en de gevolgen voor wonen, werken en mobiliteit’. Wat mobiliteit betreft zijn de gevolgen voor de files de komende jaren “mogelijk groot”, aldus het bureau, met dalingen die kunnen oplopen tot 50 procent.
Het PBL heeft gemengd methodisch onderzoek gedaan: focusgroepgesprekken, data-analyses en literatuuronderzoek. De ‘harde’ cijfers komen wat mobiliteit betreft vooral uit de analyses (Mobiliteitspanel Nederland) en de literatuur. Het rapport bevat dan ook niet echt nieuwe inzichten over thuiswerken en mobiliteit, maar het geeft de politiek en bestuurders wel een mooi overzicht van de huidige kennis en verwachtingen.
Conclusies
Of en in hoeverre werknemers ook post-corona nog veel thuiswerken, is onzeker en hangt van verschillende factoren af. Uit enquêtes blijkt in ieder geval dat werknemers, waar en voor zover mogelijk, ook in de toekomst meer willen thuiswerken dan ze pre-corona gewend waren. Dat zou tot ongeveer 8 procent minder woon-werkritten leiden. Het effect op de afgelegde woon-werk-kilometers is zelfs wat groter. Daartegenover staan wel andere, nieuwe verplaatsingen (voor motieven als recreatie of vrienden bezoeken) die ervoor zorgen dat het totaal aantal gereden kilometers minder hard daalt.
Al met al zal het effect van thuiswerken op de leefomgeving (uitstoot stikstof en CO2) vrij beperkt blijven. Ook wat verkeersveiligheid betreft is het verwachte effect gering, omdat “de afname van het autoverkeer vooral op het relatief veilige hoofdwegennet zal plaatsvinden, en niet op het onderliggende wegennet, waar juist een groot deel van de verkeerslachtoffers valt”.
Maar dan congestie. Omdat de files vooral een gevolg zijn van woon-werkverkeer, zijn de effecten daar wel fors. Gemiddeld betekent 1 procent minder autokilometers ongeveer 3 à 4 procent minder voertuigverliesuren. MuConsult (2021) becijferde in een eerder onderzoek al dat een daling van het aantal autokilometers met 5-10 procent tot 20-45 procent reductie van de files kan leiden. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat becijferde eerder dat 8 procent minder verkeer in de spits het aantal files zelfs met de helft terugbrengt (IenW 2021).
Hoe lang die mooie effecten aanhouden, is wel afwachten. Als het rustig is in de spits, wordt de drempel om in de spitsperiode te reizen vanzelf weer lager – en dat zou nieuw verkeer kunnen trekken. Niettemin concludeert het PBL zelf dat “toekomstige investeringen in het mobiliteitssysteem, die vooral waren gebaseerd op een verwachte mobiliteitsgroei, mogelijk vragen om een heroverweging”.
_____
Download het PBL-rapport hier.
Meer lezen over de effecten van corona op onze mobiliteit? Lees onze special ‘Het nieuwe normaal in verkeer en vervoer’ van eind 2020. Of bekijk al onze artikelen over corona.
